Opruimen is iets anders dan spullen in de kast stoppen of in de garage neerzetten, aldus Marie Kondō, opruimadviseur en bestsellerauteur. Ze geeft cursussen en seminars in het weggooien en ordenen van spullen, wat zij als uitgangspunt ziet voor ‘innerlijke ordening’. Kondō werd in 2015 door Time uitgeroepen tot een van de 100 invloedrijkste personen ter wereld.
Als kind leren we dat we onze spullen moeten opruimen. Onze boeken moeten in de kast. Kleding in de wasmand. En als we klaar zijn met onze activiteiten in de tuin, dan moeten de spullen weer terug de schuur in. Decennia later ruimen we nog steeds op volgens deze methode.
En hoe meer we kopen én bewaren, des te meer kasten we aanschaffen en stellingen we in de schuur of garage plaatsen om al onze spullen in ‘op te ruimen’. Dit heeft niets te maken met opruimen. Dit is spullen verplaatsen, volgens Marie. Haar filosofie ‘bewaar waar je gelukkig van wordt. Doe de rest weg.’ (bekijk hier haar presentatie)
Waarom blijven we elke keer weer spullen kopen? We denken dat deze spullen ons gelukkiger maken. Het tegendeel is waar. Nou ja, ze maken ons wel heel even gelukkig in de vorm van een tijdelijke kick, maar al snel is de lol er wel van af en is de beleving van geluk ver te zoeken. Dit wordt bevestigd door auteur James Wallman. Om in zijn woorden te spreken: “We worden diep ongelukkig van al die verzamelwoede”.
Opruimen werkt als hardlopen
Opruimen geeft een gevoel van geluk en helpt ons focussen op wat belangrijk is, zegt de opruimgoeroe. Henk Staats, docent omgevingspsychologie aan de Universiteit van Leiden, onderschrijft dit effect. “Een huis vol rommel en onvoltooide klusjes geeft veel mensen stress.” Staats heeft onderzoek gedaan naar omgevingen die ons helpen om mentaal te herstellen van onder andere stress. De natuur, en in principe ons huis, zijn voorbeelden van zo’n restoratieve omgeving. Daarom gaan veel van ons fietsen of hardlopen om ons hoofd ‘leeg te maken’. “Een vol en ongeorganiseerd huis levert niet alleen stress op, het vertraagd ook de afname van de stress die we eerder al buiten de deur hebt opgelopen” zegt de Leidense docent.
“Lege kasten maken mij gelukkig”
Shanna Hillebrand
Chaos creëert stress
Martin Lang, antropoloog uit Tsjechië, geeft aan dat er ook een evolutionaire reden zit achter het stress verlichtende effect van opruimen. “Onze hersenen houden van voorspelbaarheid, automatismen. Dit zie je terug in de vaste rituelen en gewoontes die wij allen hebben ontwikkeld. Het menselijk brein is erop gericht om onze overlevingskansen te vergroten. Overzicht en orde is hierin heel belangrijk”. Niet zo gek dus dat verhuizen in de top drie van stressvolle momenten in een mensenleven staat. “Als we geen controle hebben, of ervaren dat er chaos heerst, kunnen we stress ondervinden,” zegt Lang. We worden niet alleen gelukkiger van ruimte en overzicht, maar we voelen ons ook sneller veilig en vrij om dingen te ondernemen,” stelt de antropoloog. Genoeg redenen om op te ruimen volgens de methode van Marie Kondō.
Opruimen is ballast lozen
Al die theorieën zijn leuk en aardig. Maar werkt het in de praktijk nou echt? “Ik kan hier volmondig ‘ja’ op antwoorden,” zegt Shanna Hillebrand. “Mensen moeten altijd een beetje lachen om mijn huis. Er staan relatief weinig spullen en de meeste kasten zijn (deels) leeg. Spullen bepalen niet mijn geluk. Ik ben zuinig op wat ik heb, maar als het er morgen niet meer is, dan is dat ook oké. Als ik veel spullen om mij heen heb en het rommelig is, dan merk ik dat ik onrustig word. Het voelt echt als ballast. Met enige regelmaat ga ik daarom met een rol vuilniszakken door mijn huis heen. Ik sorteer in vier categorieën: bewaren, naar de kringloop, weggeven/ verkopen en vuilnis. Elke keer dat ik dit doe, heb ik, ook al staat er weinig in mijn huis, toch nog één of meer vuilniszakken met spullen die weg kunnen. Mijn opruimtechniek/filosofie sluit wat dat betreft goed aan bij die van de Japanse Kondō. Als ik door mijn spullen heen ga, stel ik mijzelf altijd de volgende vragen:
- Maakt dit mijn leven makkelijker/comfortabeler?
- Heb ik het in de afgelopen 3 maanden gebruikt?
- Word ik er gelukkiger van als ik het bewaar?
Als het antwoord op deze vragen ‘nee’ luidt, dan heb ik het dus niet nodig en kan het weg.
Natuurlijk zijn er altijd de items met emotionele waarde. Maar ook hier kun je in schiften. Ik heb geen kasten vol spullen nodig om herinneringen te laten herleven of om mijn overleden dierbaren te herinneren. Ik was vroeger echt zo’n paardenmeisje. Mijn opa nam regelmatig allerlei paardenspulletjes voor mij mee. Boeken, beeldjes, noem het maar op. Van alle spullen die hij mij heeft gegeven, heb ik 1 beeldje bewaard. De rest voegt niets toe aan deze herinnering, dus heb ik daar afstand van gedaan.”
Kleding zonder prijskaartje
“Deze manier van denken pas ik ook toe op nieuwe items. Voor het aanschaffen van nieuwe spullen stel ik mijzelf altijd de vraag ‘Heb ik het echt nodig of kan ik ook prima leven zonder?’. Het antwoord op deze vraag bepaald of ik iets aanschaf of niet. Zo voorkom ik dat in onnodig geld uitgeef en er bijvoorbeeld kleding in de kast beland waar het prijskaartje nooit vanaf komt”.
Deze methode is goed voor het milieu, je portemonnee en de rust in je hoofd. Maar vooral ook erg praktisch wanneer het moment is aangebroken dat je gaat verhuizen. Het bespaart je een hoop inpak- en sleepwerk. En je verhuizing wordt ook nog eens een stuk goedkoper wanneer je deze laat uitvoeren door een verhuisbedrijf.
Er kunnen geen reacties worden achtergelaten.